Phanh xe ô tô không đúng cách, không đúng kỹ thuật có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng về cả xe lẫn sự an toàn của người lái.
Các kỹ thuật phanh xe ô tô
Đạp/nhả phanh theo nhịp (nếu không có ABS)
Nếu xe không có hệ thống chống bó cứng phanh ABS, khi xe đang chạy tốc độ cao mà phanh gấp sẽ rất dễ gặp hiện tượng bó phanh ô tô gây trượt bánh, khóa bánh dẫn đến xe bị mất lái, thậm chí bị trượt. Do đó, người lái xe cần áp dụng đúng kỹ thuật phanh để tránh xe bị mất kiểm soát trong tình huống này.
Cách phanh xe để tránh bị bó phanh đó là đạp/nhả phanh liên tục và dứt khoát. Khi cần phanh, người lái xe nắm chắc tay lái, giữ thẳng vô lăng, thay vì nhấn giữ phanh hãy lần lượt nhấp/thả phanh liên tục. Thao tác này sẽ giúp giảm ma sát, giảm áp lực phanh, từ đó xe có thể giảm tốc độ một cách an toàn, nhất là phanh gấp lúc chạy tốc độ cao.
Phanh dưới ngưỡng tối đa
Phanh dưới ngưỡng tối đa nghĩa là người lái chủ động đạp phanh tới một lực tối đa và giữ sao cho chưa vượt qua giới hạn dẫn tới trượt bánh. Kỹ thuật phanh này thường được sử dụng trên đường đua, nhưng cũng có thể áp dụng khi lái xe thông thường. Khi đạp phanh nhiều, có kinh nghiệm, chỉ cần dựa vào độ rung của vô lăng là người lái có thể biết được lực phanh đã gần ngưỡng hay chưa.
Rà phanh
Rà phanh là cách phanh xe ô tô được sử dụng rất phổ biến. Tuy nhiên đây là kỹ thuật không được khuyến khích. Bởi rà phanh liên tục tạo ra lực ma sát rất lớn, làm dầu phanh dễ bị sôi, có thể gây mất áp suất phanh hay cháy má phanh, khiến xe mất phanh. Do đó không nên rà phanh quá dài, nhất là trong các trường hợp xe tải nặng, đang xuống đèo dốc…
Kỹ thuật rà phanh còn được sử dụng khá nhiều khi đua xe hay trình diễn drift xe. Tay đua sẽ rà phanh khi muốn đi qua khúc cua trong khoảng thời gian ngắn nhất mà không cần giảm tốc độ xe. Rà phanh vào cua kiểu này nếu thực hiện không tốt dễ gặp hiện tượng xe thừa lái, dẫn đến xe bị trượt, bị văng. Khi này xử lý không khéo có thể làm xe bị mất lái. Với các dòng xe ô tô thông thường (không phải xe đua hay xe thể thao), rà phanh nhiều rất hại đến hệ thống phanh và lốp xe.
Giảm tốc kết hợp phanh và về số thấp
Thay vì rà phanh lực mạnh, người lái có thể phanh xe một cách an toàn hơn nhờ vào việc kết hợp đạp phanh với chuyển xe về số thấp. Cách phanh xe ô tô này được khuyên áp dụng khi xe chạy vào những đoạn đường khó như đèo dốc, tải nặng…
Khi về số thấp, xe sẽ được hãm thêm bởi phanh động cơ. Điều này giúp giảm áp lực, hạn chế được các tình trạng xấu như dầu phanh bị sôi, cháy má phanh, mất áp suất phanh hay xe bị mất phanh… Kỹ thuật này cũng giúp ích rất nhiều trong trường hợp xe bị mất phanh.
Kỹ thuật phanh khẩn cấp đúng cách và an toàn
Thông thường sẽ cần phanh gấp khi gặp các tình huống bất ngờ. Lúc này nếu phanh một cách đột ngột với lực phanh mạnh, nhiều khả năng xe sẽ bị hiện tượng bó phanh. Dấu hiệu xe bó phanh là bánh xe bị mất độ bám, trượt dài theo quán tính. Tình huống này cực kỳ nguy hiểm bởi xe dễ bị mất lái, khả năng va chạm, đâm đụng rất cao.
Kỹ thuật phanh khẩn cấp đúng cách và an toàn là đạp mạnh chân phanh đến khi cảm giác bánh xe bắt đầu trượt nhẹ trên đường nhưng vẫn đi theo sự kiểm soát của tay lái thì ngay lập tức nhả chân phanh. Đây là kỹ thuật đạp phanh chạm ngưỡng. Đợi khi xe hết trượt lại tiếp tục phanh, sau đó gần đến điểm trượt thì nhả phanh. Lặp lại các bước này cho đến khi xe dừng lại.
Kỹ thuật này đòi hỏi người lái phải có kinh nghiệm nhất định. Do đó nên thường xuyên luyện tập để nếu gặp tình huống thực tế có thể xử lý tốt nhất.
Ngày nay các dòng xe ô tô được trang bị khá nhiều công nghệ hỗ trợ phanh hiện đại như hệ thống chống bó cứng phanh ABS, hệ thống hỗ trợ lực phanh BA, hệ thống phân phối lực phanh điện tử EBD… Các hệ thống này hỗ trợ rất nhiều, giúp rút ngắn quãng đường phanh đồng thời tránh được các tình huống nguy hiểm lúc phanh như xe bị bó phanh.
Tuy nhiên đây chỉ là những tính năng mang tính hỗ trợ, việc xử lý chính vẫn do người lái thực hiện. Do đó không nên ỷ lại khi xe có các hệ thống phanh này. Trong mọi tình huống vẫn cần áp dụng đúng những kỹ thuật phanh như trên để đảm bảo an toàn cao nhất.
