Phanh là hệ thống an toàn quan trọng nhất trên xe. Tuy nhiên, không phải ai cũng sử dụng phanh đúng cách và hiệu quả nhất. Bài viết này sẽ hướng dẫn độc giả cách dừng xe tối ưu nhất cho cả hộp số sàn và số tự động.
Đối với các tình huống giảm tốc độ có kiểm soát
Trên xe số tự động, người lái chỉ cần đạp phanh với lực phù hợp để hãm tốc. Còn trên xe dùng số sàn, bên cạnh việc đạp phanh với lực tăng dần cần kết hợp trả số phù hợp với tốc độ của xe.
Đối với các tình huống cần giảm tốc đột ngột
Công nghệ chống bó cứng phanh ABS đã trở thành tiêu chuẩn an toàn tối thiểu trên ô tô hiện nay nên người lái không còn nỗi lo bánh xe bị khóa cứng dẫn đến mất lái khi phanh gấp. Do đó, khi gặp tình huống nguy hiểm, người lái chỉ cần đạp phanh nhanh nhất có thể để giảm tốc độ xe đến ngưỡng an toàn.
Có một lưu ý đối với người điều khiển xe số sàn là không nên vừa đạp phanh vừa đạp ly hợp (để tránh cho xe chết máy) khi giảm tốc. Do khi đạp ly hợp, phanh động cơ (sức ghì từ động cơ) sẽ không còn tác dụng, xe sẽ bị trôi và làm tăng quãng đường phanh.
Thời điểm tối ưu người lái nên đạp ly hợp là ngay trước khi xe dừng hẳn, như vậy vẫn đảm bảo quãng đường phanh ngắn nhất mà xe không tắt máy. Nếu tình huống quá nguy hiểm, ưu tiên hàng đầu vẫn là giảm tốc độ xe nhanh nhất có thể, việc xe tắt máy hay không không còn quan trọng.
Khi dừng xe chờ đèn đỏ
Đây là tình huống vận hành gây nhiều tranh cãi nhất khi sử dụng hộp số và phanh. Đối với xe số sàn, các cơ bản nhất là về mo (về N) kết hợp đạp phanh. Nếu dừng đèn đỏ quá lâu có thể kéo phanh tay và bỏ chân khỏi phanh.
Còn đối với các xe số tự động, người lái có đến 3 lựa chọn khi dừng đèn đỏ là để D kết giữ phanh, về N kết hợp giữ phanh hoặc về P và không cần dùng phanh. Cả ba cách này đều sở hữu những ưu nhược điểm riêng.
Số D – Drive (số tiến)
Đây có lẽ là vị trí được nhiều người lái sử dụng nhất bởi nó cực kỳ tự nhiên và thuận tiện. Người lái chỉ cần giữ phanh khi dừng đèn đỏ, đến khi đèn xanh chỉ việc nhả phanh cho xe tự di chuyển. Bên cạnh đó, khi có tình huống khẩn cấp, chẳng hạn như xe phía sau mất phanh lao tới thì người lái có thể nhanh chóng nhả phanh rồi chạy đi hoặc chuyển làn để hạn chế thiệt hại.
Đổi lại, người lái phải sử dụng chân liên tục trong suốt quá trình chờ đèn đỏ, đồng thời cũng cần duy trình sự tập trung để xe không bị trôi rồi đâm vào xe khác. Phương pháp này hoàn toàn không gây ảnh hưởng đến các chi tiết cơ khí bên trong hộp số. Tuy nhiên sẽ khiến xe tiêu tốn nhiều nhiên liệu hơn so với số N hay P một chút do các xe số tự động được lập trình để động cơ chạy không tải với số N hoặc P ở vòng tua thấp hơn so với D.
Số N – Neutral (số 0, số mo)
Thói quen về số N thường được nhiều chủ xe duy trì từ lúc còn lái xe số sàn đến khi chuyển qua xe số tự động. Bên cạnh ưu điểm tiết kiệm chút nhiên liệu như đã đề cập, những khi dừng đèn đỏ lâu thì số N là lựa chọn có phần thích hợp hơn số D.
Tuy nhiên, ở những nơi mặt đường có độ nghiêng thì người lái vẫn phải giữ bàn đạp phanh hoặc kéo phanh tay để xe không bị trôi, như vậy cũng không thuận tiện hơn số D là bao. Bên cạnh đó, khi có tình huống khẩn cấp, người lái cũng sẽ mất thêm một khoảng thời gian thao tác để sang số trước khi có thể đưa xe tránh khỏi khu vực nguy hiểm.
Số P (Park – đỗ xe)
Không ít người lái vẫn có thói quen sử dụng số P khi dừng đèn đỏ. Cũng giống như N, số P sẽ giúp xe tiết kiệm nhiên liệu hơn. Bên cạnh đó, người lái có thể thư giãn chân hoàn toàn khi không cần phải giữ phanh dù xe đang ở điều kiện mặt đường nào. Tuy nhiên, thao tác về P từ D phải qua đến 2 cấp số nữa (từ D qua N và R mới đến P), về lâu về dài có thể gây những hao mòn nhất định cho hộp số.
Ngoài ra, chi tiết chốt đỗ (hay còn được gọi là bánh răng con cóc) giúp giữ xe đứng yên ở số P cũng giảm phần nào độ bền khi phải làm việc nhiều và liên tục. Cuối cùng, việc đánh lái và tránh nguy hiểm khi dừng đèn đỏ cũng mất nhiều thời gian của người lái hơn.
