Bình chữa cháy mini hữu dụng trong nhiều trường hợp, nhưng lại vô hiệu nếu được dùng để dập đám cháy do pin xe điện gây ra.
Vụ cháy chung cư mini ở Hà Nội đã để lại thương vong quá lớn. Dù cơ quan điều tra chưa công bố nguyên nhân vụ hỏa hoạn, nhưng hiện trường đầy những xe máy, xe đạp điện cháy đen khiến nhiều người ám ảnh.
Đã có nhiều vụ cháy nổ gần đây xảy ra do sự bất cẩn trong sử dụng xe điện, khi sạc điện như sạc xe điện qua đêm không trông coi, sạc ngay khi vừa sử dụng xong, pin vẫn còn nóng hay sau khi đi dưới trời mưa ẩm ướt,… Trong khi không phải ngôi nhà, chung cư mini nào cũng có hệ thống điện đảm bảo an toàn để sạc xe điện.
Vì sao pin xe điện khi cháy không thể dập bằng bình chữa cháy mini
Thượng tá Trần Văn Đồng - giảng viên của Trường đại học PCCC đã từng phân tích, nguyên nhân là do quá trình dùng quá tải dẫn đến tăng nhiệt. Thứ hai là do tăng nhiệt trong quá trình nạp; không bảo trì, bảo dưỡng, hết tuổi thọ, gây ra chập cháy các bản mạch.
Đáng lưu ý hơn cả, pin xe điện khi cháy không thể dập tắt bằng bình chữa cháy mini. Vì sao vậy?
Thứ nhất là pin xe điện thường sử dụng pin lithium-ion, là loại pin có khả năng cháy nổ cao. Pin lithium-ion có cấu tạo gồm các tế bào, mỗi tế bào chứa một số lượng lớn các điện cực lithium và carbon. Khi các điện cực này tiếp xúc với nhau, chúng sẽ phản ứng hóa học và tạo ra nhiệt. Nếu nhiệt độ tăng cao, pin có thể bắt lửa hoặc phát nổ.
Thứ hai, theo chuyên gia của Hiệp hội Phòng cháy chữa cháy, nguyên lý của các bình chữa cháy thông thường là làm cách ly chất cháy với oxy để ngăn phản ứng cháy. Tuy nhiên, đám cháy pin xe điện là do các phản ứng hóa học bên trong pin, không cần oxy để duy trì. Thậm chí, nếu người dân dùng nước để chữa cháy thì nước gặp nhiệt độ cao biến thành hydro lại gây nổ.
Hiện nay chỉ có một vài sản phẩm của nước ngoài như bình chữa cháy gốc nước dùng công nghệ bọc phân tử mới có thể làm giảm thật nhanh nhiệt độ để dập tắt. Tuy nhiên, loại bình này chưa phổ biến, giá thành cao gấp nhiều lần các loại bình thông dụng.
Ông Trần Thành Vinh, Trưởng Ban Khoa học kỹ thuật, Hiệp hội PCCC&CNCH Việt Nam chỉ ra một nghịch lý: dù tốc độ phát triển phương tiện xe điện cao nhưng hiện chưa có tiêu chuẩn, quy chuẩn riêng để đảm bảo an toàn cháy nổ cho pin lithium ion và xe điện. Đây là cả quá trình từ khâu sản xuất, vận chuyển, lưu kho đến sử dụng, bảo trì, với trách nhiệm thuộc về nhiều cơ quan, ban, ngành.
Làm gì khi xe điện bị cháy?
Trong phóng sự "Pin xe điện: Lỗ hổng trong quản lý an toàn cháy nổ VTV24" gần đây, thí nghiệm thực tế dập lửa pin xe điện cháy đã cho thấy, không bình chữa cháy thông thường nào có thể dập được.
Trong thí nghiệm, khi pin xe điện cháy, lửa sẽ bùng phát phá vỡ lớp vỏ nhựa của xe điện. Khi Nhiệt độ tăng mạnh, pin phát nổ. Người ta dùng bình bột để dập lửa, nhưng dù có phun cạn cả một bình loại 4kg, ngọn lửa vẫn bùng lên.
Sau khi chuyển sang dùng bình khí C02 để dập lửa và cũng phun liên tục cạn bình, ngọn lửa vẫn tiếp tục bùng lên.
Các chuyên gia PCCC khuyên:
- Khi thấy xe điện bị cháy, người dân không nên cố sử dụng nước, bình cứu hỏa mini hay chăn thông thường để tập tắt ngọn lửa. Bởi những cách này chỉ khiến pin phát nổ, bắt lửa lớn hơn.
- Do không có cách dập tắt nguồn cháy là các hóa chất bên trong ắc quy điện, có thể dùng chăn chống lửa (loại chuyên dụng) để trùm lên xe nhằm chặn lửa lan ra các vật liệu khác.
- Nếu không có chăn chống lửa, hãy gọi cho cứu hỏa và nhanh chóng thông báo để người dân chạy thoát, tránh bị bỏng và ngạt khí độc.
