Vòng tua máy trên ô tô là yếu tố quan trọng trong hiệu suất của động cơ, do vậy việc lựa chọn chỉ số vòng tua máy phù hợp giữa hiệu suất và độ bền là rất quan trọng.
Vòng tua máy là gì?
Vòng tua máy ô tô là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hiệu suất của xe, và có mối liên hệ mật thiết với công suất và momen xoắn. Để giải thích một cách đơn giản, vòng tua máy đo số lần trong một phút, được đo bằng đơn vị RPM (revolutions per minute - vòng/phút), thông qua màn hình đồng hồ đo vòng tua máy trong bảng điều khiển kỹ thuật số (hay bảng taplo) nằm trong khoang lái.
Vòng tua máy ô tô tỉ lệ nghịch với các cấp số trên xe và tỉ lệ thuận với công suất của xe, đạt giá trị cực đại từ 5.000 đến 7.000 vòng/phút. Mỗi cấp số của xe sẽ có giá trị vòng tua máy lý tưởng khác nhau.
Khi vòng tua máy càng cao, công suất động cơ càng lớn và tốc độ di chuyển của xe cũng càng nhanh. Tuy nhiên, đồng thời việc tiêu thụ nhiên liệu cũng tăng lên và âm thanh từ động cơ trong quá trình vận hành cũng ngày càng to hơn. Động cơ hoạt động càng mạnh thì cũng phát ra tiếng ồn lớn. Nếu động cơ hoạt động gần ngưỡng quá tải, âm thanh phát ra sẽ rất to.
Vòng tua máy bao nhiêu là hợp lý?
Để tiết kiệm nhiên liệu, tận dụng sức mạnh của động cơ và có một trải nghiệm lái êm ái trên đường, tài xế cần linh hoạt trong việc chuyển số và điều chỉnh vòng tua máy ở mức lý tưởng. Vậy, vòng tua máy xe ở mức nào là hợp lý?
Khi động cơ hoạt động ở chế độ không tải
Với động cơ xăng, khi động cơ hoạt động ở chế độ không tải (không đạp ga), vòng tua máy ổn định khoảng 700 - 800 vòng/phút. Khi khởi động xe hoặc khi nổ máy sau thời gian dừng động cơ, vòng tua máy dao động khoảng 1000 vòng/phút để làm nóng động cơ và tạo môi trường nhiệt độ lý tưởng.
Khi xe chạy bình thường
Khi lái xe thông thường trên đường, vòng tua máy lý tưởng sẽ thay đổi tùy theo cấp số trên xe.
Cấp số 1 và 2: 1.400 - 1.800 vòng/phút
Cấp số 3 và 4: 1.300 - 1.700 vòng/phút
Cấp số 3, 4 và 5: 1.200 - 1.600 vòng/phút
Các con số này đại diện cho mức vòng tua máy lý tưởng để người lái có thể điều khiển xe một cách êm ái trên đường, linh hoạt trong việc chuyển số trên các loại địa hình và đảm bảo an toàn khi tham gia giao thông. Trên các đoạn đường rộng, không có chướng ngại vật, vòng tua máy lý tưởng sẽ ở khoảng 1.200 vòng/phút.
Nguyên nhân vòng tua máy không ổn định
Khi người lái nhấn bàn đạp ga để mở bướm ga, vòng tua máy của động cơ tăng lên và ngược lại. Tuy nhiên, khi duy trì chân ga và tốc độ ổn định mà vòng tua máy biến động không đều, cần xem xét cẩn thận nguyên nhân gây ra tình trạng này.
Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra sự tăng giảm đột ngột của vòng tua máy:
Rò rỉ chân không
Rò rỉ chân không là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra tốc độ quay không ổn định của động cơ, dẫn đến dao động không bình thường của vòng tua máy. Hiện tượng này xảy ra khi không khí "không được kiểm soát" được hút vào hệ thống nạp của động cơ, gây ra hỗn hợp nhiên liệu và không khí không chính xác, làm cho hoạt động của động cơ không ổn định.
Vấn đề về hệ thống đánh lửa
Thiếu phân phối tia lửa đúng mức trong hệ thống đánh lửa của động cơ cũng có thể làm tăng sự dao động đáng kể của vòng tua máy. Các vấn đề này có thể bao gồm bugi/dây cắm hỏng, bobin đánh lửa hỏng... Đối với các loại xe cũ hơn, việc hỏng nắp bộ chia điện cũng có thể gây trở ngại cho quá trình phân phối tia lửa.
Vấn đề về hệ thống cung cấp nhiên liệu
Sự thiếu nhiên liệu trong buồng đốt cũng có thể làm cho tốc độ quay của động cơ không đều. Các sự cố này có thể bao gồm bộ lọc nhiên liệu bị tắc, bơm nhiên liệu hỏng, cũng như các sự cố liên quan đến kim phun trong xi-lanh, rò rỉ nhiên liệu...
Lỗi cảm biến vị trí bướm ga
Cảm biến vị trí bướm ga của xe đảm nhận việc cung cấp phản hồi về vị trí cánh tiết lưu cho bộ điều khiển ECU của động cơ. Sự khác biệt trong phản hồi này có thể dẫn đến hoạt động không nhất quán của động cơ, gây ra dao động không bình thường của vòng tua máy.
Lỗi cảm biến tốc độ động cơ
Hầu hết các động cơ hiện đại sử dụng một hoặc nhiều cảm biến tốc độ chuyên dụng, bao gồm cả cảm biến trục cam và trục khuỷu của động cơ. Khi các cảm biến này bắt đầu hỏng, có thể xuất hiện một loạt các triệu chứng kỳ lạ, làm cho vòng tua động cơ không ổn định.
Lỗi van điều khiển không khí ở chế độ không tải
Nếu vòng tua của động cơ có sự dao động lớn ngay cả khi đang ở chế độ không tải, ngoài các lỗi đã đề cập, có thể do lỗi van điều khiển không khí ở chế độ không tải (IAC). Van này có nhiệm vụ điều chỉnh lưu lượng nạp khi bàn đạp ga không được tác động bởi người lái. Nếu van đóng hoặc bám muội than hoặc hỏng, van điều khiển không khí có thể hoạt động không nhất quán, dẫn đến tốc độ động cơ ở chế độ không tải hoạt động không ổn định.
Lỗi hộp điều khiển hệ thống truyền động
Đôi khi, một số mạch cụ thể trong hộp điều khiển hệ thống truyền động PCM trên xe có thể bị hỏng. Điều này gây ra một số vấn đề liên quan đến khả năng lái, bao gồm cả những vấn đề ảnh hưởng đến tốc độ động cơ hoặc tốc độ quay của trục khuỷu.
